Tuần 7. Từ nhiều nghĩa

LUYỆN TỪ VÀ CÂU - LỚP 5
BÀI
Töø nhieàu nghóa
Giáo viên: Võ Văn Gạch
Trường Tiểu học Thị trấn Lai Vung
KIỂM TRA BÀI CŨ:


Chín người ngồi ăn nồi cơm chín.
+ Câu sau đã sử dụng từ đồng âm nào để chơi chữ ?
1
2
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
I - Nhận xét:

*) Nhiệm vụ :
- HS nghiên cứu phiếu học tập
- Thảo luận nhóm đôi trên phiếu.
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
A
B
Răng
a) Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật
dùng để nghe.
b) Phần xương cứng màu trắng, mọc trên
hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.
Tai
Mũi
c) Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc
động vật có xương sống,dùng để thở và ngửi.
1. Tìm nghĩa ở cột B thích hợp với mỗi từ ở cột A:
I - Nhận xét:
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
A
B
Răng
a) Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật
dùng để nghe.
b) Phần xương cứng màu trắng, mọc trên
hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.
Tai
Mũi
c) Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc
động vật có xương sống,dùng để thở và ngửi.
1. Đáp án đúng
I - Nhận xét:
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
I - Nhận xét:
1. Đáp án
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
Nghĩa của các từ in đậm trong khổ thơ sau có gì khác nghĩa của chúng ở bài tập 1?
Răng của chiếc cào
Làm sao nhai được?
Mũi thuyền rẽ nước
Thì ngửi cái gì?
Cái ấm không nghe
Sao tai lại mọc?...
QUANG HUY
I. Nhận xét:
2.
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
I - Nhận xét:
2. Sự khác nhau
Nghĩa gốc
Răng chiếc cào
Mũi thuyền
Tai ấm
Nghĩa chuyển
Các từ : răng, mũi, tai… là những từ nhiều nghĩa.
Từ nhiều nghĩa là từ như thế nào ?
Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
3.Nghĩa của từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2
có gì giống nhau?
-Răng: đều chỉ vật nhọn, sắc, sắp đều nhau thành hàng.
-Mũi: cùng chỉ bộ phận có đầu nhọn nhô ra phía trước.
-Tai: cùng chỉ bộ phận mọc ở hai bên, chìa ra như cái tai.
3.Nghĩa của từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2
giống nhau ở chỗ:
I. Nhận xét:
Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau
II – Ghi nhớ
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
+ Trong những câu nào, từ “da” mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển ?
Đố vui :
1) Bé An có nước da trắng hồng.
2) Có nhiều em bé đã bị nhiễm chất độc màu da cam.
nghĩa gốc
nghĩa chuyển
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
III. Luyện tập
Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển
a) Mắt
- Đôi mắt của bé mở to.
- Quả na mở mắt.
b) Chân
- Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
- Bé đau chân.
c) Đầu
- Khi viết, em đừng ngoẹo đầu.
- Nước suối đầu nguồn rất trong.
Bài 1.
- Nhiệm vụ : Cả lớp làm bài vào vở BTTV
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
III. Luyện tập
Bài 1.
a) Mắt
Đôi mắt của bé mở to.
Quả na mở mắt.
b) Chân
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
Bé đau chân.
c) Đầu
Khi viết, em đừng ngoẹo đầu.
Nước suối đầu nguồn rất trong.
nghĩa gốc
nghĩa gốc
nghĩa gốc
nghĩa chuyển
nghĩa chuyển
nghĩa chuyển
Đáp án
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
III. Luyện tập
Bài 2. Các từ chỉ bộ phận cơ thể người và động vật thường là từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ sau : lưỡi, miệng, cổ, tay, lưng.
- Nhiệm vụ :
Học sinh hoạt động theo nhóm
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
III. Luyện tập
Bài 2.
*) Một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ:
Lưỡi :
Miệng:
Cổ :
tay áo, tay lái, tay ghế, tay quay,
tay bóng bàn…
lưỡi dao, lưỡi lê, lưỡi kiếm, lưỡi liềm,
lưỡi hái, lưỡi cày, lưỡi búa, lưỡi rìu…
miệng ly, miệng chén, miệng bình,
miệng túi, miệng hố, miệng núi lửa…
cổ áo, cổ tay, cổ chai, cổ lọ, cổ bình…
lưng áo, lưng ghế, lưng đồi, lưng núi, lưng trời…
Lưng:
Tay:
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
CỦNG CỐ
Thế nào là từ nhiều nghĩa?
Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.
Nghĩa của từ nhiều nghĩa quan hệ với nhau ra sao?


Các nghĩa của từ nhiều nghĩa
bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
DẶN DÒ
- Học thuộc ghi nhớ trang 67.
- Làm lại bài tập 2 vào vở.
- Chuẩn bị bài:
Luyện tập về từ nhiều nghĩa (trang 73).
Từ nhiều nghĩa
Luyện từ và câu
Thứ ba, ngày 01 tháng 10 năm 2013
Giờ học đã hết
Chúc các em học sinh chăm ngoan và học giỏi.
TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ TRẤN LAI VUNG
Răng chiếc cào
Mũi thuyền