HỌC TỐT BIẾN DỊ SINH HỌC 9

LÝ DO CHỌN CHUYÊN ĐỀ :
Biến dị là nội dung kiến thức chương IV phần I của chương trình Sinh học 9 hiện hành với nội dung cô đọng trong 5 tiết lý thuyết và 2 tiết thực hành. Đây là chương có nhiều khái niệm khó và hoàn toàn mới đối với học sinh. Đó là một thực tế. Song với nội dung sách giáo khoa trình bày đơn giản, hình ảnh minh họa rõ ràng lại là một ưu thế nếu giáo viên biết vận dụng có hiệu quả để đạt được mục tiêu giảng dạy là giúp học sinh
Vẽ được sơ đồ phân loại biến dị.
Phân biệt được biến dị di truyền và biến dị không di truyền; đột biến vói thường biến; đột biến gen với đột biến nhiễm sắc thể; đột biến cấu trúc với đột biến số lượng nhiễm sắc thể.
Nêu được vai trò của từng loại biến dị. Hậu quả của đột biến.
Phân tích được mối quan hệ giữa kiểu gen với môi trường và kiểu hình
Như vậy, muốn vận dụng nội dung sách giáo khoa có hiệu quả, đạt được mục đích giảng dạy, phát huy tính tích cực chủ động của học sinh giúp các em lĩnh hội tri thức một cách nhẹ nhàng, biết vận dụng kiến thức một cách khoa học và sáng tạo vào thực tế cuộc sống…. đòi hỏi giáo viên đứng lớp phải tự trang bị cho mình một nền móng kiến thức vững chắc về biến dị, một hệ thống phương pháp giảng dạy khoa học sáng tạo và đặc biệt là vốn kinh nghiệm trong cuộc sống, trong giảng dạy của bản thân và của quý đồng nghiệp. Đó tất cả là nội dung, là tâm tư và nguyện vọng mà bản thân tôi muốn đạt được thông qua chuyên đề “Để dạy và học tốt chương Biến dị trong chương trình Sinh học 9”.
CƠ SỞ NGHIÊN CỨU CHUYÊN ĐỀ
Nội dung kiến thức từng bài trong chương “Biến dị” - Chương trình Sinh học 9.
Định hướng phương pháp giảng dạy có hiệu quả, phù hợp với nội dung kiến thức của từng bài trong chương.
Kỹ năng vận dụng nội dung kiến thức ứng dụng của chương vào thực tế cuộc sống của học sinh.



I. MỤC TIÊU:
Kiến thức : Học sinh có một kiến thức bền vững về biến dị mà cụ thể là học sinh có thể khái quát và hệ thống kiến thức trọng tâm của chương biến dị :
Vẽ được sơ đồ phân loại biến dị
Phân biệt được :
Biến dị di truyền và biến dị không di truyền
Đột biến và thường biến
Đột biến gen và đột biến nhiễm sắc thể
Thể dị bội và thể đa bội
Nêu được vai trò của biến dị và những hậu quả của đột biến
Phân tích được mối quan hệ giữa kiểu gen, kiểu hình và môi trường
Kỹ năng : Học sinh có kỹ năng phân tích kênh hình và kênh chữ ở sách giáo khoa để xử lý các thông tin, các lệnh hoạt động theo yêu cầu kiến thức của từng bài học trong chương biến dị của chương trình sinh học 9.
3. Thái độ : Yêu thích môn học ,yêu thiên nhiên,biết giữ gìn và bảo vệ các loài sinh vật, bảo vệ nguồn nguyên liệu di truyền trong tự nhiên đã được thống nhất hài hoà và được duy trì từ lâu đời.Vận dụng những hiểu biết của mình trong nghiên cứu sinh học chọn giống và tiến hoá.
II. NỘI DUNG KIẾN THỨC CÓ HỆ THỐNG VỀ BIẾN DỊ
Biến dị là một mảng kiến thức lớn, quan trọng trong chương trình di truyền và biến dị. Là một thực tế luôn luôn được nghiên cứu và đề cập trong cuộc sống, đặc biệt là trong thời đại của công nghệ sinh học hiện đại.Nói một cách tổng quát nội dung chương IV : “Biến dị” ở chương trình Sinh học 9 là nghiên cứu cơ sở vật chất và cơ chế của hiện tượng biến dị ở mức phân tử và tế bào, bao gồm các nội dung sau :
1.Các loại biến dị
Biến dị là một đặc tính của sinh vật có khả năng phát sinh những biến đổi kiểu hình hoặc biến đổi kiểu vật chất di truyền do nguyên nhân bên trong và bên ngoài đã làm xuất hiện kiểu hình mới hoặc mất đi, thêm vào một hay một số tính trạng. Khả năng biến dị của các cá thể phụ thuộc vào tính di truyền của loài, vào thời gian sinh trưởng, phát triển, vào loại tác nhân và cường độ tác nhân gây ra các biến đổi đó.
Hiện tượng biến dị là những sai khác thường xuyên gặp phải giữa các cá thể. Biến dị, di truyền là hai mặt đối lập mâu thuẫn nhưng thống nhất, trong quá trình di truyền đã phát sinh biến dị, còn những biến dị phát sinh duy trì được cho các thế hệ sau sẽ trở thành các đặc điểm di truyền mới. Vì vậy, theo quan điểm sinh học hiện đại biến dị được phân làm hai loại : Biến dị di truyền và biến dị không di truyền (gọi là